maandag 4 augustus 2008

Ne nacht: tijd tussen zonsondergang en zonsopgang

Achter deze blog gaat een streber schuil die zeer uitgesproken houdt van kleine gelijkjes. Als zesjarige vond zij het heerlijk om schoolboekjes te maken voor de dommere of jongere kindjes die kwamen spelen. Deze schriftjes waren ambitieus. Ze bevatten alles: aardrijkskundige vragen, rekensommen en uiteraard veel taaloefeningetjes. Wanneer zij iets niet weet (de beginzin van een gedicht, het jaar waarin Mussolini stierf) dat voordien wel geweten was, rent ze zo snel mogelijk naar een computer met internetverbinding. Sowieso. Of ze alleen is of in groep maakt weinig uit.

Af en toe vergist ze zich behoorlijk. Soms wordt haar opgestoken vingertje eraf gebeten/er afgebeten*. Zo zag ze vorige winter in een Amsterdamse schouwburg een leuke one-woman-show. En hoewel deze show haar kon bekoren, kon ze het niet nalaten om de jonge actrice nadien op Myspace te contacteren. Deze had immers een taalfout gemaakt die ze wel tien keer herhaalde in een voor het overige zeer acceptabel liedje. Ze zong over 'de haar op je lul'. Enfin, dat dacht Mevrouw Huiverinkt, dat die actrice een fout maakte. Ze dacht echter zelf fout en zakte bijna net zo diep door de grond als toen er een dt-fout in de verbetering van een boekbespreking bleek te zitten. 'Vree schaamlijk', zoals men in Gent placht te zeggen.

Maar vandaag heeft haar debiel brein helemaal gelijk. Op de voorbije schrijfworkshop beweerde zij als enige dat de nacht mannelijk is. Hier bestaat een goede argumentatie voor. Antwerpenaren weten namelijk welke woorden mannelijk zijn. Enkel voor mannelijke woorden als 'stoel' of 'oven' kan je 'ne' of 'nen' zetten. Op de Gentse universiteit is dit zowat het enige compliment dat neerlandici over hebben voor het moederdialect van bovengemelde. Oost- en West-Vlamingen zijn geen meesters in het gebruik van 'ne' en 'nen'. Toen een West-Vlaamse studente het muiskaartje bekeek, dat de klankverschuivingen illustreerde, probeerde ze pienter 'Bij jullie ist ne moas, ni?' Euhm, nee.

Een muis is vrouwelijk, ne nacht is mannelijk. Uiteraard staat dat in Vandale. Net als nen dag. Mannen nemen veel tijd in beslag.

Mocht één of andere verdwaalde Germanist(e) of taalgeliefde nu nog uitleggen wat bepalend is voor het gebruik van 'ne' of 'nen'... Dat zou fantastisch zijn. Het heeft vast iets te maken met plosieven en klinkers in het substantief. Misschien ook niet. Slimme lezer of lurker; reageer ! U mag meteen twee treden hoger staan.

x

* Grif toegegeven: no idea. Kunnen beide ?

betweterige groet,
M

8 opmerkingen:

Anoniem zei

In West-Vlaams hetzelfde liedje hoor... Ik doe het ook altijd zo. Er zijn zelfs streken waar de drie geslachten onderscheiden worden in het onbepaald lidwoord.

Marie zei

Hmm, interesting ! Hoe zit het met 'de nacht' bijvoorbeeld?

Anoniem zei

'ne na(c)ht'
Zoals in:
"ne vrêe donker'n nacht" (een erg donkere nacht)

Anoniem zei

Als West-Vlaming en Germaniste kan ik boy on the seashore bijtreden. (West-Vlaanderen als meest 'dialectvast taalgebied' is trouwens een bron van inspiratie voor elke dialectminnende taalkundige). 'De nacht' blijft 'de nacht' maar 'diene nacht' staat tegenover 'die madam' en 'da meiske'. Drie geslachten dus...

Anoniem zei

het is waar wat ze zeggen

Anoniem zei

Diene - die - da zeggen ze bij ons in het Mechelse ook, hoor.

Anoniem zei

De haar... ik heb ook lang willen denken dat het fout was. Doet me terugdenken aan Grunbergs Tirza. Tussen mij en dat boek begon het fout te lopen toen het hoofdpersonage het in een vroeg hoofdstuk voortdurend over 'de sap' had. En dat wordt niet door de woordenlijst gesanctioneerd!

Marie zei

Grappig. Zo krijg ik met een onnozele blogpost heel Vlaanderen op zijn paard. (en laat me even overdrijven, ik vind dit leuk !)

'De sap' is me ook opgevallen. Of iets anders irritant. En toch vond ik het een uiterst irritant doch sterk boek.

Populaire berichten