brief aan Jacques Brel

Lieve Jacques

Ondertussen kan ik er weer een beetje om lachen. Daarnet ontstond zelfs de drang om mijn lippen op het scherm te plaatsen en je grote voortanden één voor één te kussen, terwijl je met een blik op oneindig aan het zingen bent. Ik zou je uit de dood halen, het stof van je schouders kloppen en je haar fatsoeneren. Daarna zou ik je vragen om het vuur voor de barbecue alvast aan te steken. Voor het eten zouden we gaan wandelen tussen de torens van Gent (en Brugge). Die in dit land de enige bergen zijn.

Maar voor ik kon lachen waren er tranen. Eerst werd ik heel kwaad, toen ik las dat 45 procent van de De Standaard-lezers bij de nieuwe verkiezingen op NV-A zou stemmen. Heel erg kwaad. Ik werd zo kwaad, dat ik Facebook bijna vol ging kladden met heel venijnige slogans. Ik zag een groot vuur, zout in open wonden, ik zag ogen op cocktailprikkertjes en mezelf als opperpriesteres. Het was niet helemaal gezond meer, als je begrijpt wat ik bedoel. Een broodnodige maar desalniettemin erg ongezonde woede.

Ik wist dat ik jouw muziek nodig had om mijn woede over de Belgische politiek te kanaliseren. Bijna had ik alweer een linkje naar 'Les F.’ geplaatst. Maar toen besefte ik dat ik dat al eerder had gedaan, bij één van de laatste zwaar verziekte verkiezingen. Ik zocht naar een lied dat nog scherper was, nog actueler. Maar je bent daarvoor al te lang dood. Gelukkig maar. Want blij zou je er niet van worden. Het is niet meer ‘wij tegen hen’. Geen hand in hand vechten tegen een zwarte zondag. Het is een sfeer van wantrouwen geworden, want ze zitten overal. Ze kruipen, glijden, krioelen, overtuigen de massa met zogezegd gematigde en terechte meningen. Onder collega’s, onder vrienden. Overal met grote O.

Ik heb ondertussen al een eerste Kriek uitgeschonken. Dat doe ik bijna nooit, zo vroeg. Je serai soue dans une heure, je serai sans mémoire. (16:41) En we zitten ondertussen al aan 49 procent (19:27)

Nee, jij weet niet eens wat dat is, de ‘Nieuw-Vlaamse Alliantie’. Het zou ons te ver leiden om uit te leggen waar dit gespuis vandaan komt. Maar neem het van me aan: de kleinburgerlijkheid is nog hetzelfde, de arrogantie ook. Zelfs de banden met het zwarte nest zijn nog lang niet doorgeknipt. Ik werd voor het eerst echt ongerust toen een Vlaamsgezinde vriend van de Grote Boze Wolf jaren geleden aankondigde dat hij bij de volgende verkiezingen niet langer op het Vlaams Belang zou stemmen, maar op Geert Bourgeois. Dat stond toch wat netter, nu zijn vrouw zwanger was van een tweeling, het tweede huis gekocht was en de boterham steeds dikker besmeerd kon worden. En dat verhaal heeft zich eindeloos vermenigvuldigd. En niet enkel vanuit rechtse hoek. Nee, want ook de zogenaamd traditionele partijen lieten zich ‘inspireren’. De NV-A kreeg er een echte populist bij, een dikzak die het beu was om in het Mortsels partijlokaal zijn zwart-gele liederen te kelen. Ondertussen willen alle andere partijen ernstig met hem praten en vonden de kijkers hem best slim en gezellig overkomen in een tv-quiz die ‘De slimste mens’ heet.

En uiteraard houdt het daar niet op. Uit Wallonië werd een minister geleverd voor pensioenen. Ondertussen discussiëren we er al maanden over of hij nu echt een alcoholprobleem heeft of gewoon bij een andere soort hoort. In het noorden hebben we een socialistische minister van onderwijs. Hij kreeg ook al brieven van me, want al bedoelt hij het misschien goed, hij bakt er werkelijk niks van. En zelfs van die goede bedoelingen en dat socialisme merk ik niet zoveel. Groen! is best vriendelijk, de chiroleider aan top ook, maar het uitroepteken staat hen voorlopig vooral potsierlijk. De Vlaamse liberalen worden geleid door een schoon ventje. Het type tafel waarvan je niet kan eten. Hij gooide die tafel om, verliet met veel geblaas en geblaat het podium, om de dag nadien te zeggen dat het allemaal niet zo was bedoeld, maar dat er toch niks anders mogelijk was. Dus binnenkort krijgen we nieuwe verkiezingen. Just to say: ik zou echt niet weten wie mijn stem verdient. En dat gebeurt niet vaak, dat ik er zo moedeloos van word.

Wat ik je eigenlijk wou vertellen? Eerst was ik boos, op het einde moest ik er weer om lachen, maar tussendoor heb ik voor het eerst in mijn leven tranen met tuiten gehuild om de Belgische politiek. Om de compleet nutteloze hopeloosheid van dit van-kwaad-naar-erger-parcours. En hopelijk druipt er van deze brief niet dezelfde stroperigheid als van mijn laatste schrijfsels. Het is een antigif, vrees ik. Ik kijk om me heen en het enige dat op de duur nog lijkt te helpen, is een droomwereld met grote woorden. Niet van de politiek weliswaar, maar van de poëzie.

Ik ben aan het ratelen, lieve Jacques. Dat kon jij ook, maar toch klonk het altijd zo mooi. Weet je wat? Als het nodig is, schrijf ik binnenkort nog eens een brief. En wat mij betreft, mag je die brieven gerust aan anderen laten lezen. Misschien kunnen zij er meer mee dan wij.

Avec des tas de fenêtres, mon amour.
Avec des tas de fenêtres.

X Marieke