Vraagtekens en hersenbrekers: wat mag een blog?

Het internet is een bizarre plek om te vertellen wat je raakt. De graad van anonimiteit is steeds verraderlijk. Je greep op de werkelijkheid en de aard van virtueel succes zijn minstens even wankel. En over de wenselijkheid van deze drie aspecten kan ik zo een bladzijde vol schrijven.

Gisteren googelde ik ‘Huiverinkt’. Dat doe ik ongeveer tweemaandelijks. Noem het ijdelheid of zie het als een uiting van nieuwsgierigheid. Ik wil weten hoe ik 27 ben, hoe ik vrouw ben en wie de blogger achter deze blog is. Dat weet ik namelijk zelf niet goed.

In deze google-actie belandde ik op de NTGent-site en merkte verbaasd op dat ze mijn schrijfsel van twee maanden geleden integraal geplaatst hebben, tussen andere ‘recensies’ van het stuk 'Vergeten Straat'. Merk op dat het knullige woord ‘schrijfsel’ nogal onwennig naast ‘recensies’ staat. Wat ik schreef was immers geen recensie volgens Vandale. Meer impressie dan beoordeling.

Leuk dat deze blogstraat toch niet vergeten wordt, het maakte me best een beetje trots. Beetje vreemd echter dat mijn achternaam niet vermeld wordt. Daarnaast had ik geen flauw benul van deze link en is mijn tekst niet in het overzicht terug te vinden. ‘Konden ze me niet even mailen?’

Maar wat zie ik in eigen boezem? Dat ik zelf ook weinig linkjes plaats. Omdat het zo’n gedoe is. En ik liet NTGent ook niet weten dat ‘Vergeten straat’ me inspireerde tot een blogpost. Is het echt zover? Moeten bloggers contact opnemen met de instanties/cultuurproducten/mensen waarover ze schrijven? En moet een theatergezelschap de blogger eventjes laten weten dat ze haar tekstje waardevol genoeg vonden om het op hun site te plaatsen?

Tijdens de 22ste conferentie van Het Schoolvak Nederlands, zag ik één sessie die ik uit hobbyisme volgde. Peter Vanbrabant en Steven Vanhooren (Ugent) vertelden over het fenomeen ‘blog’. Ze slaagden in hun opzet: de luisteraars laten proeven van de mogelijkheden van blogs in een educatieve context. Eén deeltje van de Powerpoint-presentatie deed mijn wenkbrauwen fronsen. In een schema gebaseerd op het handelingstheoretisch perspectief van Schmidt werd een onderverdeling van het literaire veld gemaakt. Waarschijnlijk is zo’n workshop, die als doelpubliek lesgevers Nederlands heeft, niet meteen de beste plek om een inhoudelijke discussie te voeren over hoe men blogs in de verschillende actoren van het literaire veld moet plaatsen.

Toch lijkt het me interessant om aan de hand van blogs dit literaire veld volledig opnieuw te definiëren, nog meer dan wat gebeurde tijdens bovengenoemde uiteenzetting. Hun stelling dat de blog niet meteen te plaatsen valt, beaam ik volmondig. Maar ik durf het zelfs sterker te stellen: blogs halen de typische modellen overhoop. Zo wordt er in de gangbare literaire modellen een streep getrokken tussen lezers en critici. Filosofen als Derrida en Barthes en schrijvers als Italo Calvino gaven echter al enkele decennia geleden aan dat de traditionele literatuurwetenschap, die tot op vandaag een grote invloed heeft, eigenlijk tekortschiet in haar beschrijving van de literaire werkelijkheid. Voor die vaststelling hebben we blogs niet eens nodig.

Het is onmogelijk om een rigide onderscheid te maken tussen ‘lezers’ en ‘critici’. Net zoals de broertjes ‘recensie’ en ‘impressie’ lopen ze hand in hand. Ze spiegelen zich aan elkaar en vullen elkaar aan. Soms trekken ze aan de ander zijn haren, zoals dat in de meeste families gebeurt. Dat neemt niet weg dat het eentje broertje vaak meer status heeft en ordelijker zijn kamer opruimt.

Wat denkt u? De bloggers roeren zich, nietwaar? Soms in collectieve vorm. Lees in dat verband eens welke reacties Dirk Vekemans losweekte in zijn overzicht van de Vlaamse schrijverscollectieven. Maarten Inghels breide verder, de anderen volgden en steigerden soms. Hersenbrekers in het hoofd en vraagtekens in de ogen.

Ps Janien, leuk je te ontmoeten op HSN !